Jak reagować na brak szacunku?

Nie istnieje coś takiego jak brak szacunku. Oczekiwanie szacunku od innych to Twój ślepy zaułek. Pokażę Ci, jak to naprawdę jest z tym szacunkiem, ale najpierw musimy skorygować błędne schematy myślenia w Twojej głowie.

Możesz myśleć, że szacunek należy się każdej osobie, niezależnie od jej wieku, pozycji, wykształcenia, czy miejsca zamieszkania itd. Proszę, zastanów się, jak byś chciał_, aby ten szacunek wyglądał. Gdy będziesz miał_ to już w głowie, poszukamy, co tak naprawdę się za tym kryje.

Jak reagować na lekceważenie?

Brak szacunku odbija Twoją niepewność

To prawdopodobnie złożona potrzeba, mająca wiele warstw. Do potrzeby szacunku dochodzisz najprawdopodobniej przez uczucie złości, kiedy masz poczucie, że ktoś Cię lekceważy. Czasami możesz domagać się szacunku od osób, nad którymi masz lub chciał_byś mieć władzę, cieszyć się ich poważaniem. Mówienie o potrzebie szacunku ujawnia Twoje oczekiwania zdobycia pewnych przywilejów, czy przewagi nad innymi. Jeśli w zachowaniu innych osób drażni Cię to, co odbierasz jako brak szacunku, to jest to czerwona lampka nad kwestią Twojego poczucia własnej wartości. Jeśli nie masz dobrze ugruntowanego poczucia własnej wartości, to będziesz wyczulon_ właśnie na różne bardziej lub mniej pozorne przejawy dezaprobaty Twojej osoby. Twoja złość na inne osoby w takich sytuacjach świadczy tylko o tym, że Ty sam_ ze sobą nie czujesz się do końca okej. Jeśli jednak masz stabilną samoocenę i dobrze ugruntowane poczucie własnej wartości, to zachowania innych osób nie są w stanie wytrącić Cię z równowagi. Owszem, możesz poczuć się źle w sytuacji oczywistej zniewagi i ataku, jednak ze stabilną samooceną szybko się z tego otrząśniesz i dojdziesz do wniosku, że obelżywe zachowanie jest tak naprawdę przejawem jakichś trudności u osoby, która takie zachowania prezentuje.

Brak szacunku w związku

Rola szacunku w zrozumieniu i dostrzeganiu Twoich wartości

Może być też tak, że domagając się szacunku, chodzi Ci po prostu o to, żeby ktoś wziął Cię pod uwagę – czyli usłyszał i/lub zauważył Twoje potrzeby, Twój punkt widzenia, Twoje wartości lub cele. Taka potrzeba jest sednem sprawy szczególnie w bliskich związkach. To w zażyłych relacjach oczekujemy tego, żeby nasz_ partner_ka myślała w kategoriach „my”, czyli żeby brał_ pod uwagę to, co jest ważne dla mnie, jakie są moje oczekiwania, co by mnie ucieszyło, a co sprawiłoby przykrość albo rozgniewało. Jeśli partner_ka nie robi tego, czego szczególnie od niej_go oczekujemy i/lub nie powstrzymuje się przed tym, co nas szczególnie drażni, to najczęściej odbieramy to jako brak szacunku. Dochodząc do tego wniosku i chcąc znaleźć konstruktywną strategię na poradzenie sobie z trudnymi emocjami, warto się zastanowić, co stoi na przeszkodzie (tej osoby) do zaspokojenia naszych potrzeb. W pierwszej chwili zazwyczaj przychodzi nam do głowy, że drugiej osobie brakuje dobrej woli. Stąd pojawia się u nas złość i rozczarowanie. Tymczasem to najczęściej nie jest realna przyczyna zachowań odbieranych przez nas jako brak szacunku. Prawdziwa przyczyna może tkwić w komunikacji – np. druga osoba nie wie, „że” albo „dlaczego” to jest dla nas szczególnie ważne. Czasami łatwiej jest nam pożalić się na partnera_kę obcej osobie niż zakomunikować jej coś wprost, myśląc, że skoro mnie lubi/kocha, to powinna_nien się domyślić. Szczera rozmowa to pierwszy punkt do tego, żeby zadbać o zaspokojenie swoich potrzeb w bliskich związkach. Innym problemem jest to, że często nie umiemy ze sobą rozmawiać szczerze, otwarcie i asertywnie.

Szacunek a osobiste potrzeby

Drugą potencjalną przyczyną problemów objawiających się jako „brak szacunku” może być to, że swoim zachowaniem, które nas drażni, druga osoba zaspokaja jakieś swoje ważne potrzeby. Znam parę, która przez wiele lat kłóci się o to, czy ulubiony kubek do kawy męża ma stać na blacie, czy w szafce. Żona domaga się, aby on go chował, a on chciałby mieć go zawsze pod ręką. Niezliczone niezrealizowane prośby o chowanie kubka ona odbiera jako brak szacunku, ponieważ zależy jej na porządku i estetycznej kuchni. On też mógłby zarzucić jej brak szacunku, ponieważ ona nie bierze pod uwagę jego potrzeby wygody i łatwości. Podobnych przykładów można mnożyć mnóstwo. W wielu z nich chodzi tak naprawdę o to, aby dogadać się na poziomie konfliktujących STRATEGII zaspokajania różnych potrzeb, które dla różnych osób mogą być różnie ważne. Brzmi zawile, ale tak to już w życiu jest. Jeśli wyjdziemy z narracji szacunku, wokół którego można się łatwo obrazić, i zejdziemy na poziom rozmowy o potrzebach, wtedy łatwiej będzie wypracować kompromisowe rozwiązanie. Żona z mężem mogą dojść do wniosku, że przeniosą wszystkie kubki na półkę tuż koło ekspresu do kawy, na którą się wygodnie sięga, aby schowany tam kubek nie kłuł w oczy żonę, a mężowi żeby łatwo się po niego sięgało.

Na tym przykładzie widzisz, że pod jedną warstwą Twojej potrzeby kryją się inne. Im głębiej uda Ci się zejść, tym lepiej je zrozumiesz i zaspokoisz. Warto poszukać i przebić się przez te warstwy, gdyż zaspokojenie jednej ukrytej potrzeby często prowadzi do zaspokojenia wielu innych.

Skąd mam wiedzieć, czy to, co czuję, jest właściwe? Skąd wziąć motywację do działania? Dlaczego inni mnie tak irytują? Czy mam prawo złościć się i pokazywać, co tak naprawdę czuję? Odpowiedzi na te pytania uzyskasz po obejrzeniu naszej 15-minutowej instrukcji obsługi emocji. To niewiarygodne, że nikt nas tego nie nauczył w szkole. Na szczęście możesz nadrobić tę krótką, ale jakże ważną życiową lekcję razem z nami w cenie zaledwie jednej kawy. Kliknij tutaj.

Błąd przenoszenia odpowiedzialności

Bywa też tak, że czasami błędnie lokujemy odpowiedzialność za zaspokajanie naszych potrzeb. Szczególnie jeśli sami byliśmy wychowywani w rodzinie, w której niekoniecznie liczono się z naszymi emocji i zarazem potrzebami. Wówczas możemy oczekiwać, że inni ludzie powinni się domyślać naszych oczekiwań i okazywać nam szacunek przez uwzględnianie naszych potrzeb jeszcze zanim sami je wyartykułujemy. Takie postawy najczęściej nie znajdują realizacji w rzeczywistości, przez co w osobach znowu pojawia się smutek, złość lub rozczarowanie. Do tego dochodzą jeszcze błędne przekonania i wnioski, że „inni nigdy się ze mną nie liczą”, „ludzie celowo mnie pomijają, ignorują, izolują, odrzucają…”, „ja dla nikogo nie jestem ważny_a”, itp. Jeśli należysz do tych osób, dobrą wiadomością dla Ciebie jest to, że remedium na Twoje trudności masz już w sobie. Możesz (a nawet powinieneś_nnaś) być pierwszą osobą, która zacznie się brać pod uwagę. Nikt inny nie usłyszy Cię tak dobrze, jak Ty sam_ siebie. Nikt inny nie zobaczy Twoich potrzeb tak dobrze, jak Ty sam_. Jeśli to kwestie były Ci do tej pory szczególnie obce, na początku możesz potrzebować pomocy terapeuty_tki lub trenera_ki inteligencji emocjonalnej, aby swoje potrzeby zauważyć i odpowiednio nazwać, a także poszukać dla nich adekwatnych strategii zaspokajania. Zanim jednak sięgniesz po profesjonalną pomoc, spróbuj sam_ ze sobą się zastanowić, czy Ty sam_ siebie dostrzegasz i słyszysz.

• Czy jesteś w kontakcie ze sobą?
• Czy potrafisz zapewnić sobie wsparcie?
• Czy wiesz, co jest dla Ciebie ważne?
• Czy znasz swoje wartości i wiesz, jakie działania są z nimi zgodne, a jakie nie?

Kształtowanie własnej wartości

Umiejętność kierowania swoim życiem według tych drogowskazów jest kluczem do poczucia integracji, czyli do życia zgodnie ze swoimi wartościami. Umiejętność dbania o siebie zarówno „wynika z” jak i wtórnie „wpływa na” stabilne poczucie własnej wartości. Nawet jeśli tego ostatniego Ci brakuje, możesz zacząć je budować poprzez Twoje własne i samodzielne działania pod tytułem „dbanie o siebie”, „słyszenie siebie”, „widzenie siebie”, „branie pod uwagę tego, co dla mnie ważne”, „dostrzeganie swoich potrzeb”, „uważnianie swoich emocji”. Nie potrzebujesz innych osób, żeby zacząć. Z kolei dbając o siebie i biorąc siebie pod uwagę, możesz pokazać – a najlepiej zakomunikować! – innym, czego od nich oczekujesz w stosunku do siebie. Jeśli będziesz dla siebie dobry_a, szybko okaże się, że kwestia szacunku jest w tym wszystkim tak naprawdę drugorzędna, a może nawet okazać się kategorią zbędną.

Jak eliminować uczucie braku szacunku?

Praktyczne porady dla Ciebie!

Zaraz przedstawię Ci konkretne strategie, które pozwolą Ci wyeliminować uczucie „braku szacunku” z Twojego życia. Skoncentrujemy się przede wszystkim na Twojej sferze zawodowej, ale moc tych wskazówek tkwi w ich uniwersalności. Tak samo skutecznie zrewolucjonizują Twoje relacje rodzinne, jak i zbudują mosty zrozumienia między Tobą a Twoim partnerem czy partnerką. A co więcej, te same zasady z powodzeniem zastosujesz we wszystkich Twoich relacjach, tworząc solidne fundamenty wzajemnego szacunku i zrozumienia

Jak reagować na brak szacunku w pracy?

Jeśli chcesz, aby Twoja firma lub zespół były konkurencyjne, czyli takie, w których ludzie potrafią efektywnie współpracować to unikaj autorytarnego myślenia i wynikające z niej komunikacji. Odrzuć metody zarządzania, które opierają się na przymusie i groźbach. Taki styl komunikacji, choć popularny w latach 90., nie sprzyja budowaniu środowiska, które promuje rozwój i zaangażowanie. Czasy ultimatum w stylu „Zrób to, albo jutro nie przychodź” odeszły w przeszłość.

Przerwij ciąg dezaprobaty

Odkryj, co naprawdę kryje się za Twoimi oczekiwaniami!

Często nie zdajesz sobie sprawy, jak łatwo wpadasz w pułapkę subtelnych form przymusu, kiedy Twoje oczekiwania wobec innych są przesiąknięte dezaprobatą. Możesz nieświadomie uważać, że jeśli ktoś nie postępuje zgodnie z Twoimi wyobrażeniami, to postępuje „źle” lub „niewłaściwie”. Twoja postawa wysyła niemy komunikat: „Zachowaj się tak, jak ja tego chcę, albo spotkasz się z moją dezaprobatą„. To staje się żądaniem, gdy upierasz się, że Twój sposób jest jedynie słusznym rozwiązaniem, lub zakładasz, że inna osoba powinna „lepiej wiedzieć”.

To podejście przejawia się także poprzez Twoją niecierpliwość czy krytycyzm, co może sygnalizować, że oczekujesz, by inni postępowali zgodnie z Twoimi wytycznymi.

Na przykład, zamiast mówić: „To nieprofesjonalne”, spróbuj: „Obawiam się, że to może nie przynieść oczekiwanych rezultatów. Czy chcesz usłyszeć moją sugestię?”.

Czy Twój szef Cię infantylizuje?

Jako pracownik, z pewnością nie raz znalazłeś się w sytuacji, gdzie Twoi przełożeni traktowali Cię w sposób, który można określić jako infantylizujący. Zamiast prosić, często wydają polecenia, podobnie jak wobec dzieci, gdzie dominuje „zakazywanie” zamiast „pytania”. Gdy zapytasz „Dlaczego?”, odpowiedź brzmi „Bo tak powiedziałem” – co jest typowe dla hierarchicznych struktur, gdzie przełożeni mogą czuć, że ich pozycja upoważnia ich do żądania posłuszeństwa bez podawania wyjaśnień: „Nie muszę tłumaczyć, dlaczego – ja tu rządzę”.

W zdrowym środowisku pracy szefowie powinni jednak dążyć do współpracy, nie narzucania swojej woli. Komunikując powody swoich próśb, wyrażają szacunek i zaufanie do pracowników, traktując ich jako równorzędnych partnerów. Zamiast mówić „Potrzebuję tego do jutra”, lepiej jest powiedzieć: „Czy mógłbyś/mogłabyś przygotować to do jutra? Będzie mi to potrzebne na poranne spotkanie„.

Pożegnaj „zasługuję”!

Jak mówić o potrzebach?

Nie tylko liderzy mogą nieświadomie używać języka, który odzwierciedla poczucie zasługiwania. Kiedy mówimy „zasługuję”, często opieramy się na założeniu, że inni mają wobec nas pewne obowiązki, zamiast liczyć na ich empatię i zrozumienie naszych potrzeb. Zamiast deklarować „Zasługuję na wolne w piątek”, skuteczniej jest komunikować nasze prośby, akcentując osobiste potrzeby i okoliczności, na przykład przez stwierdzenie: „Chciałbym/chciałabym wziąć wolne w piątek z powodu rodzinnej uroczystości”. Używając słowa „zasługuję”, niejako próbujemy uzasadnić nasze prośby, opierając się na poczuciu sprawiedliwości, co może sugerować, że odczuwamy nasze potrzeby jako pomijane przez innych. Bezpośrednie wyrażenie naszych potrzeb apeluje do empatii i zrozumienia ze strony naszych rozmówców, tworząc bardziej otwartą i ludzką formę komunikacji.

Jak prosić, by nie wymuszać?

Kiedy prosisz o coś, upewni się, że Twoja prośba nie jest odbierana jako wymuszenie czy żądanie. Działanie pod presją może wprowadzić napięcie do Twoich komunikatów. Dlatego, kiedy coś prosisz, warto zadać pytanie w rodzaju: „Czy byłbyś/byłabyś w stanie zająć się ____?” lub „Bardzo by mi zależało, abyś wykonał/wykonała ___. Czy to możliwe z Twojej strony?„. Często odpowiedź na takie pytanie możesz wyczuć, obserwując mowę ciała i ton głosu osoby, do której się zwracasz.

Jeśli zauważysz wahanie w odpowiedzi, to zbadaj przyczynę tej niepewności. Zgoda dana z poczucia obowiązku jest źródłem późniejszych urazów. Możesz na przykład powiedzieć: „Wydaje mi się, że nie jesteś całkowicie przekonany/przekonana do tej idei. Chciałbym/chciałabym zrozumieć Twoje obawy, abyśmy mogli wspólnie znaleźć rozwiązanie, które będzie nas obu satysfakcjonować„.

Unikaj nieporozumień poprzez mówienie precyzyjnych próśb. Ogólne stwierdzenia typu „Nie jestem zadowolony z tego, jak to wyszło” bez konkretnej prośby skłaniają odbiorcę do obronnej postawy.

Sugeruj konkretne działania zamiast mówić o tym, czego nie chcesz. Zamiast wyrażać niezadowolenie, np. „Nie chcę więcej zgubionych dokumentów„, lepiej jest zaproponować rozwiązanie: „Chciałbym/chciałabym, abyś opracował/opracowała plan śledzenia dokumentów. Czy to jest dla Ciebie ok?„. Taka jasna komunikacja skupia się na rozwiązaniach, a nie na problemach.

Przełam Barierę Rutyny!

Odkryj siłę doceniania codziennych wysiłków!

Często możesz nie doceniać znaczenia wyrażania wdzięczności, myśląc, że „przecież oni tylko wykonują swoje obowiązki”. Pomyśl ile Tobie by dało gdyby ktoś okazywał Ci wdzięczność za Twoje rutynowe obowiązki. Zmiana takiego sposobu myślenia oraz wynikająca z niego komunikacja może wprowadzić do życia znacząco więcej radości, jednocześnie eliminując presję i poczucie obowiązku, często wyrażane przez „muszę” i „powinienem/powinnam”

W pracy masz wiele okazji, by podnieść poziom swojego zadowolenia, po prostu dziękując innym za ich wysiłek. Twoje wyrażanie wdzięczności powinno być aktem czystej radości, a nie narzędziem manipulacji czy sposobem na wpływanie na innych. Jeśli Twoje podziękowania mają na celu zmienić czyjeś zachowanie na to, czego oczekujesz, mogą być postrzegane jako nieszczere. Szczera wdzięczność zyskuje na wartości, gdy wyjaśniasz jej przyczyny – opisujesz, jak czyjeś działanie pozytywnie wpłynęło na Twoje samopoczucie. Np. możesz powiedzieć: „Dziękuję za uporządkowanie dokumentów! Lepiej mi się pracuje, gdy wiem, gdzie co jest”.

Jednocześnie warto zastanowić się, dlaczego czasami reagujemy z oburzeniem lub obronną postawą, gdy wydaje nam się, że ktoś jest wobec nas niemiły. Jak możemy zwiększyć naszą zdolność do nieobrażania się? Przecież zdarzają się sytuacje, gdy zachowujemy spokój – na przykład kiedy ktoś jest niecierpliwy, a my nie traktujemy tego personalnie. Możemy pomyśleć: „To po prostu jest zły dzień dla tej osoby„.

Zrozumienie głębokiego znaczenia krytyki

Twoja zdolność do odpowiednich reakcji zależy od dwóch elementów, które omówię tutaj dla Ciebie:

1. Samoempatia: Zacznij od dostrzeżenia swojego wewnętrznego krytyka, który często powtarza krytykę, którą słyszał_ś od innych. Nauczył się relaksować i rozpoznawać, że ta krytyka – zarówno zewnętrzna, jak i wewnętrzna – nie odzwierciedla głębokiego zrozumienia Twoich intencji i celów.
2. Empatia wobec innych: Zrozum, że osoba krytykująca może być w trudnej sytuacji i nie być w stanie inaczej wyrazić swoich potrzeb. Postaraj się dostrzec kontekst jej/jego zachowania i odczuć.

Rozwijanie samoempatii jest trudne, zwłaszcza gdy czujesz, że w krytyce jest ziarno prawdy. W takich chwilach dobrze jest wybaczać sobie (da się tego nauczyć). Nie jesteś w stanie odpowiednio reagować na innych, jeśli jesteś uwięziony w poczuciu winy lub samokrytyce. Rozwijanie samoempatii i empatii wobec innych jest więc fundamentalne dla zdrowych relacji interpersonalnych i efektywnej komunikacji.

Rozwój samoempatii zaczyna się od etapu kiedy zauważysz swoje negatywne emocje i myśli. Następnie należy je zaakceptować i się ich nie wstydzić. Nie jesteś przyzwyczajon_ do takiego podejścia, ponieważ uczono Cię tłumienia negatywnych myśli. Bez uważnej obserwacji Twoich samokrytycznych myśli, trudno Ci będzie zrozumieć, co naprawdę wywołuje Twój niepokój.

Np., jeśli ktoś krytykuje Twoją pracę, możesz odczuwać złość lub urazę, zarówno wobec siebie, jak i innych. Zamiast poddawać się tym emocjom, warto je zauważyć i zastanowić się nad ich źródłem.

Pozbycie się napięcia w pracy

Samowybaczenie jest Ci potrzebne, gdy Twoje działania przynoszą niepożądane skutki. Polega ono na empatii wobec siebie i zrozumieniu, że każdy stara się zaspokoić swoje potrzeby najlepiej, jak potrafi, nawet jeśli czasem skutkuje to nieoczekiwanymi konsekwencjami. Przepracowanie tych uczuć pozwali Ci przejść od poczucia winy do żalu, co jest bardziej konstruktywne i pozwala na uczenie się na doświadczeniach.

W kontekście pracy, szybkie rozładowanie napięcia często osiągasz, próbując zrozumieć potrzeby swojego rozmówcy, zamiast koncentrować się na krytyce. Pytanie o konkretne potrzeby i prośby przynosi pozytywne rezultaty, takie jak lepsze zrozumienie i współpraca. Na przykład, jeśli ktoś krytykuje Twoją pracę, zamiast bronić się, możesz spytać, jak możesz poprawić wynik.

Pamiętaj, że Twoja godność nie zależy od opinii innych. Zrozumienie i empatia wobec siebie i innych to fundament do budowania zdrowych relacji interpersonalnych i efektywnej komunikacji.

Zapraszam Cię na Nawigatora Emocji , który przygotują Cię do radzenia sobie z Twoimi emocjami – bardzo praktyczny kurs. Jeśli chcesz konkretnymi narzędziami pomagać innym to zapraszam Cię na te szkolenia “Trener Inteligencji Emocjonalnej” lub “Diagnosta Inteligencji Emocjonalnej” Wpisz kod: 5XU9XAZV, aby otrzymać 1000 zł rabatu. Dostępnych jest tylko 10 takich kuponów.