Emocje w ciele – mapa, której nikt nas nie uczy
Emocje żyją w ciele – i jeśli nauczymy się ich tam szukać, zaczniemy naprawdę rozumieć siebie.
Ciało jest naszym
Bądzmy w kontakcie
Podziel się artykułem:
W tym artykule zgłębimy różne podejścia terapeutyczne, abyś mógł_ następnie dokonać świadomego wyboru metody, która będzie najbardziej odpowiadał_ Twoim potrzebom. Najpierw jednak chcę, abyś pozbył_ się nieprawdziwych wyobrażeń o terapii. Zapraszam do lektury, która przybliży Ci informacje, ułatwiając wybór właściwej ścieżki rozwoju.
Jeśli szukasz terapii i nie czytał_ś tego artykułu: „Psychoterapia w praktyce – jak działa i dlaczego jest skuteczna?” to proponuje abyś zaczął/zaczęła od niego.
Nie każdy potrzebuje terapii. Przez wieki ludzie radzili sobie bez niej. Dziś niektórzy myślą, że bez terapii są bezsilni, co może podważać ich wewnętrzną siłę. Inni, potrzebujący wsparcia, boją się stygmatyzacji. Jeśli masz wątpliwości, rozważ konsultację terapeutyczną. To pomoże ocenić, czy terapia jest dla Ciebie. Czasami wsparcie terapeutyczne może być bardziej potrzebne komuś Tobie bliskiemu. Pamiętaj: korzystanie z terapii to wybór, nie konieczność, ale też nie ma powodu, by się jej bać.
Rozważając terapię, możesz być zdumion_ mnogością dostępnych opcji. Niektóre metody szczególnie dobrze sprawdzają się w konkretnych przypadkach, inne zaś mają szersze zastosowanie. Spodziewaj się, że część czasu na terapii poświęcisz na omawianie, jak różne sytuacje życiowe, emocje i zachowania wpływają na Ciebie. Może to wymagać konfrontacji z trudnymi wydarzeniami czy myślami. Mimo że to nie zawsze łatwe, celem jest poprawa jakości Twojego życia.
W Polsce podejście do terapii dynamicznie się zmienia, lecz wiele mitów wciąż krąży wokół psychoterapii. Często psychoterapia kojarzy się z obrazami z filmów, gdzie pacjent leży na kozetce, a terapeuta jedynie słucha i powtarza. Sam miałem kiedyś podobne wyobrażenia. Takie mity są normalne i wynikają z naszego kulturowego tła i np., tego że psychoanaliza jest najstarszym rodzajem terapii. Jest ona również tylko jedną z metod, obok takich jak terapia psychodynamiczna, poznawczo-behawioralna, humanistyczno-egzystencjalna czy systemowa.
Skąd mam wiedzieć, czy to, co czuję, jest właściwe? Skąd wziąć motywację do działania? Dlaczego inni mnie tak irytują? Czy mam prawo złościć się i pokazywać, co tak naprawdę czuję? Odpowiedzi na te pytania uzyskasz po obejrzeniu naszej 15-minutowej instrukcji obsługi emocji. To niewiarygodne, że nikt nas tego nie nauczył w szkole. Na szczęście możesz nadrobić tę krótką, ale jakże ważną życiową lekcję razem z nami w cenie zaledwie jednej kawy. Kliknij tutaj.
Mit 1
Zacznę od mitu w który kiedyś sam wierzyłem. Głosi on, że „psychoterapia to tylko rozmowa„. Jednak to, co dzieje się podczas terapii, wykracza daleko poza zwykłą konwersację. Skupia się na tym, co wewnętrzne – na Twoich uczuciach, myślach, wspomnieniach i marzeniach. Rola Twojego terapeuty nie kończy się na słuchaniu i mówieniu. On obserwuje i interpretuje to, co dzieje się poza słowami – np. Twoje emocje, mowę ciała czy interakcję z nim. Od terapeuty oczekuje się, że będzie wrażliwym obserwatorem Twoich przeżyć, analizując i łącząc to, co mówisz, w poszukiwaniu głębszego znaczenia.
Mit 2
„Psychoterapia to płatna przyjaźń…” Relacja terapeutyczna mocno różni się od przyjacielskich więzi i nie jest płatną przyjaźnią. Terapeuta odpowiada za kształt tej relacji, ustalając ramy spotkań, ich częstotliwość, długość, koszt, a także procedury na wypadek kryzysów. Nie dzieli się swoim życiem prywatnym, nie uczestniczy w Twoich osobistych momentach, nie przyjmuje prezentów itd. Rola terapeuty to nie dawanie gotowych rozwiązań, pocieszanie czy wpływanie na Twój światopogląd. Chodzi o szacunek dla Twojej niezależności i przekonanie, że głębsze zrozumienie siebie pomoże Ci w podejmowaniu korzystnych decyzji.
Mit 3
Skuteczność tej formy leczenia jest dobrze udokumentowana przez liczne badania. Obecnie eksperci skupiają się nie na pytaniu „czy”, ale „jak” psychoterapia działa na różne problemy i rodzaje cierpienia. Więcej o tym pisałem w poprzednim artykule o psychoterapii.
Mit 4
Psychoterapia to spowiedzi, a psychoterapeuta do księdza. Jest to nieporozumienie. Terapeuta nie jest duchownym – nie poucza, nie wygłasza kazań, nie rozgrzesza ani nie wymierza pokuty. Chociaż lepsze zrozumienie siebie może przynieść ulgę, terapeuta pozostaje neutralny wobec kwestii etycznych, religijnych czy politycznych. Razem z Tobą szuka indywidualnej ścieżki dobrostanu, nie narzucając gotowych odpowiedzi. Niezależnie od podejścia terapeutycznego, istnieje uniwersalna zasada: psychoterapia, nawet gdy praktykuje ją osoba głęboko wierząca (np. ksiądz – tak, znam takich, którzy łączą te funkcje), nie może stać się areną ewangelizacji. Duchowni nie powinni zagłębiać się w skomplikowane emocjonalnie i psychicznie sprawy ludzi. Takie nieodpowiednie podejście prowadzi do tragicznych skutków. Znane są przypadki, gdzie osoby w ciężkim stanie psychicznym były „leczone” modlitwą wstawienniczą. Dodatkowo, każdy kodeks etyczny (jaki znam) jasno określa, że psychoterapeuta nie powinien narzucać swojego światopoglądu i musi respektować poglądy klienta.
Mit 5
„Tytuł psychoterapeuty oznacza jakość„. W Polsce brak szczegółowych regulacji dotyczących tytułu psychoterapeuty oznacza, że niemal każdy może się nim określać, co może być mylące dla Ciebie, jeśli szukasz profesjonalnego wsparcia. To zupełnie inna sytuacja niż w przypadku lekarzy czy prawników, gdzie obowiązują jasne przepisy. Dlatego kluczowe jest, abyś przed rozpoczęciem terapii dokładnie sprawdził wykształcenie i kwalifikacje potencjalnego terapeuty. Prawdziwy profesjonalista w tej dziedzinie powinien posiadać nie tylko odpowiednie wykształcenie, ale także ukończone specjalistyczne szkolenie psychoterapeutyczne, najlepiej potwierdzone przez renomowane organizacje. Więcej na ten temat znajdziesz w artykule, który szerzej opisuje kwestie związane z wyborem terapeutów.
Mit 6
„Psychoterapia zawsze skupia się na dzieciństwie i obwinianiu rodziców…” Eksploracja dzieciństwa może stanowić istotny aspekt długotrwałej terapii, głównym celem jest nie obwinianie, ale zrozumienie, jak przeszłość wpływa na teraźniejsze życie klienta. Terapia ma na celu uświadomienie i przyjęcie odpowiedzialności za te aspekty życia, które można zmienić.
Mit 7
„Psychoterapia trwa wiecznie i może uzależnić…” To zdanie nie uwzględnia faktu, że istnieją skuteczne terapie krótkoterminowe, które celują w rozwiązanie konkretnych problemów i prowadzą do szybkiego osiągnięcia samodzielności przez pacjenta. Chociaż terapia może trwać długo, zwłaszcza w przypadku poważnych zaburzeń psychotycznych, nie jest to równoznaczne z uzależnieniem. Niektórzy mogą traktować regularne sesje jako możliwość rozmowy z zaufaną osobą, ale czas trwania terapii powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb. Warto zauważyć, że emocjonalna zależność od terapeuty może się pojawić, ale ważnym elementem terapii jest rozpoznanie i pracowanie nad taką zależnością, co prowadzi do jej rozwiązania.
Mit8
„Psychoterapeuci korzystają z terapii, ponieważ sami mają problemy„. Tkwi w tym ziarno prawdy, zwłaszcza kiedy z perspektywy studenta dostrzegałem różnice między osobami studiującymi różne kierunki, jak psychologia czy ekonomia. W rzeczywistości, własna terapia psychoterapeutów jest elementem ich profesjonalnego szkolenia, pozwalającym na głębsze zrozumienie siebie i rozwijanie empatii wobec pacjentów. To, że poddają się terapii i regularnej superwizji, nie świadczy o ich problemach, lecz o zaangażowaniu w utrzymanie wysokich standardów terapii jaką prowadzą.
Jak wybrać tę, która jest dla Ciebie?
Nie będę Cię tutaj tym męczyć bo ja sam nie dałem radę ich wszystkich poznać i ponoć jest ich wiele więcej i ciagle powstają kolejne ;-). W literaturze naukowej znajdziesz informacje o ponad 400 różnych szkołach psychoterapii (Zarbo i inni, 2016). Mogą one być definiowane i klasyfikowane na wiele sposobów, w zależności od ich modelu teoretycznego (np. behawioralnego, systemowego, poznawczego, psychodynamicznego), formatu (np. indywidualnego, rodzinnego, grupowego), czasu trwania oraz częstotliwości sesji, jak również dowolnej kombinacji tych elementów (Garfield i Bergin, 2009).
Jasne określenie, która terapia jest dla Ciebie odpowiednia, może zaoszczędzić Twój czas i pieniądze. Decyzja o skorzystaniu z terapii będzie wynikać z wielu różnych powodów. Dlatego proponuje aby w ramach pierwszych sesji zapoznawczych z danym terapeuta omówić ten temat. Jest to czas który dobrze abyś wykorzystał by dowiedzieć się czy ten nurt jest odpowiedni dla Ciebie.
Rozwinięta z psychoanalizy, skupia się na długoterminowym leczeniu zdrowia psychicznego. W jej ramach będziesz zgłębiać wzorce myślenia i zachowania, które mogą wpływać na Twoje samopoczucie, włączając w to analizę doświadczeń z dzieciństwa, przeszłości oraz znaczenie snów i fantazji.
Jak działa?
W terapii psychodynamicznej współpracujesz z terapeutą, aby zbadać związek między Twoją nieświadomą myślą a działaniami. Obejmuje to analizę emocji, relacji i wzorców myślenia.
Jest to długoterminowe podejście np. w porównaniu z terapią poznawczo-behawioralną (CBT). Tradycyjna psychoanaliza to intensywna forma leczenia, którą niektórzy ludzie kontynuują przez lata.
Polecana dla osób zmagających się z:
Teoria behawioralna sugeruje, że nasze zachowania często mają korzenie w doświadczeniach z przeszłości, które mogą mieć negatywny wpływ na obecne życie i wywoływać dyskomfort. Terapia behawioralna skupia się na pracy nad tymi reakcjami, aby pomóc Ci wprowadzić pożądane zmiany w zachowaniu.
Jak to działa?
W terapii behawioralnej nie poświęca się wiele czasu na rozmowy o nieświadomych przyczynach zachowań czy pracy nad trudnościami emocjonalnymi (tak jak ma to miejsce w terapii psychodynamicznej). Zamiast tego skupiasz się na sposobach zmiany reakcji behawioralnych i wzorców, które powodują niepokój.
Polecana dla osób zmagających się z:
Według mnie to może być Twój krótkoterminowy plan na poprawę zdrowia psychicznego. Podobnie jak w terapii behawioralnej, skupisz się na zmianie niekorzystnych wzorców myślenia lub problematycznych myśli. Podstawą CBT jest przekonanie, że pewne uczucia lub przekonania, które masz o sobie lub swoim życiu, mogą powodować dyskomfort.Ten dyskomfort może wpływać na Twoje problemy ze zdrowiem psychicznym, pojawiać się obok nich lub stanowić komplikację innych problemów zdrowotnych.
Jak to działa?
W trakcie sesji CBT będziesz pracować nad rozpoznawaniem wzorców i zrozumieniem, jak mogą one negatywnie na Ciebie wpływać. Z pomocą terapeuty odkryjesz sposoby na zamianę negatywnych wzorców myślenia lub zachowań na takie, które będą bardziej pomocne i zgodne z rzeczywistością. Podobnie jak w terapii behawioralnej, CBT nie skupia się zbytnio na przeszłości. Koncentruje się na radzeniu sobie z bieżącymi objawami i wprowadzaniu zmian.
CBT często wymaga od Ciebie dodatkowej pracy poza sesjami, na przykład prowadzenia dziennika, w którym będziesz zapisywać negatywne myśli lub trudności, które napotykasz między spotkaniami. Ta praktyka ma na celu umocnienie tego, czego się uczysz podczas terapii, i zastosowanie nowych umiejętności w codziennych sytuacjach.
Polecana dla osób zmagających się z:
CBT może być szczególnie pomocna w połączeniu z lekami.
Terapia humanistyczna to podejście skupiające się na tym, jak Twoja perspektywa świata wpływa na Twoje decyzje, szczególnie te, które przynoszą Ci cierpienie. Opiera się na przekonaniu, że najlepiej rozumiesz swoje doświadczenia i potrzeby.
Jak to działa?
Terapeuci humanistyczni dążą do pomocy w lepszym zrozumieniu tego, co przeżywasz, oferując wsparcie i przewodnictwo bez interpretowania Twoich uczuć. Twój terapeuta będzie starał umożliwić Ci bycie prawdziwym sobą. Spędzisz czas na poszukiwaniu sposobów na rozwój i zwiększenie akceptacji siebie, omawiając jednocześnie problemy, z którymi się zmagasz. Jeśli chcesz bezwarunkowo pozytywnie siebie akceptować to może być podejście bliskie Tobie. Oznacza to, że terapeuta zaakceptuje Cię, nawet jeśli w niektórych kwestiach się z Tobą nie zgadza. Terapia humanistyczna jest szczególnie przydatna w radzeniu sobie z negatywną oceną (rzeczywistą lub postrzeganą) ze strony innych.
Polecana dla osób zmagających się z:
Na rynku spotkasz się z wieloma mieszanymi/innymi opcjami np.:
Terapia interpersonalna (ang. interpersonal therapy, IPT) to krótkoterminowa metoda, która może Ci pomóc zrozumieć i rozwiązać międzyludzkie problemy leżące u źródła Twoich trudności. Problemy te mogą obejmować nierozwiązaną żałobę, zmiany w Twojej roli społecznej lub zawodowej, konflikty z bliskimi oraz trudności w relacjach z innymi. IPT może nauczyć Cię zdrowych sposobów wyrażania emocji, a także pomóc poprawić Twoją komunikację i relacje z otoczeniem. Jest to metoda często wybierana w leczeniu depresji.
Terapia dialektyczno-behawioralna (ang. dialectical behavior therapy, DBT) to szczególna forma CBT zaprojektowana, aby pomóc Ci lepiej radzić sobie z emocjami. Jest często wykorzystywana do pracy z osobami doświadczającymi chronicznych myśli samobójczych, cierpiącymi na borderline i inne zaburzenia osobowości, zaburzenia odżywiania czy PTSD. DBT nauczy Cię nowych umiejętności, dzięki którym będziesz mógł zmienić niezdrowe lub autodestrukcyjne wzorce zachowań. Program ten łączy sesje indywidualne z terapią grupową, oferując wszechstronne wsparcie.
Wybór konkretnego rodzaju terapii może wydawać się przytłaczający. Jeśli masz diagnozę zdrowia psychicznego od swojego lekarza, to warto dopytać w którym kierunku się udać. Jeśli takiej nie masz to po prostu umów się z kilkoma terapeutami i poswiec te sesje aby zbadać, który nurt jest odpowiedni dla Ciebie. Dobry terapeuta to wyczuje i nawet jeśli nie zajmuję się danym nurtem to wyslę Cię na ten odpwoiedni.
Ostateczny wybór należy do Ciebie. Pamiętaj, że wielu terapeutów korzysta z połączenia technik z różnych rodzajów terapii. Jest również całkowicie normalne, żeby wypróbować jedno podejście, stwierdzić, że to nie działa i spróbować innego rodzaju.
Terapia jest trudna, niezależnie od wybranego podejścia. Bedziesz czuć się nieswojo lub nerwowo na myśl o omawianiu swoich problemów i osobistych myśli z kimś, kogo nie znasz. Jednak stanie się to łatwiejsze z czasem ;-). Niezależnie od tego, czy przechodzisz trudny okres w życiu, czy masz problem ze zdrowiem psychicznym, który powoduje poważny dyskomfort, Twój terapeuta jest przeszkolony, aby pomóc bez osądzania. Jeśli masz wrażenie, że tak nie jest, poszukaj nowego terapeuty.
Kontaktując się z potencjalnymi terapeutami, weź pod uwagę kroki jakie opisałem w tym artykule:
Psychoterapia w praktyce – jak działa i dlaczego jest skuteczna?
Mogą Cię też zainteresować te artykuły:
Podziel się artykułem:
Emocje żyją w ciele – i jeśli nauczymy się ich tam szukać, zaczniemy naprawdę rozumieć siebie.
Ciało jest naszym
Nie chodzi o bycie „miłym” liderem. Chodzi o bycie skutecznym człowiekiem wśród ludzi.
To, co kiedyś szokowało, dziś staje się normą. A my coraz częściej nie wiemy już, czy oglądamy wywiad czy przemocowy
Rozwój emocjonalny nie kończy się w dzieciństwie. I całe szczęście – bo dzięki temu wciąż możemy uczyć się czuć, rozumieć
Więcej wpisów
Podziel się:
Nasze promocje
Czytaj więcej o inteligencji emocjonalnej:
2025 EI EXPERT – wszystko o inteligencji emocjonalnej | Opieka nad stroną WWW i marketing – Studio A7
