Emocje w Biznesie: Klucz do Sukcesu czy Pułapka?

Wielu z nas marzyłoby o guziku, który pozwoliłby na chwilowe wyłączenie emocji, zwłaszcza w tych momentach, gdy zdają się one przeszkadzać w podejmowaniu decyzji. Wyobraźmy sobie sytuację, w której możemy spojrzeć na świat przez czysto racjonalne okulary, niezabarwione strachem, winą czy euforią. Czy wtedy podejmowanie decyzji biznesowych byłoby prostsze? Czy świat biznesu byłby bardziej przewidywalny?

Jednak emocje w biznesie to temat, który nieustannie pojawia się w rozmowach z moimi klientami. Wielu z nich przychodzi z przekonaniem, że w świecie biznesu nie ma miejsca na emocje. Uważają, że jest to królestwo praktyczności i racjonalności, stworzone wyłącznie w celu generowania zysków. Mimo osiągania dobrych wyników finansowych, wielu przedsiębiorców nie czuje satysfakcji z osiągniętych sukcesów. Dlaczego więc tak wiele osób prowadzących własny biznes czuje się niespełnionych, nieszczęśliwych i nie tak bogatych, jakby się mogło wydawać?

Czy możliwe jest, że emocje, które tak często chcielibyśmy wyłączyć, są kluczem do zrozumienia tej zagadki? Czy naprawdę chcielibyśmy się ich pozbyć? Czy może warto zastanowić się, jak skutecznie je wykorzystać w świecie biznesu?

W biznesie liczby odgrywają kluczową rolę, ale równie ważne jest analityczne podejście do emocji. Na przestrzeni lat wielokrotnie doświadczyłem tego osobiście.

W wielu korporacjach osoby znajdujące się na najwyższych stanowiskach, zarówno pod względem władzy jak i wynagrodzenia, to ludzie, którzy doskonale radzą sobie z racjonalnym i logicznym myśleniem. Wydaje się, że to właśnie te umiejętności często prowadzą ich do awansów i pozwoliły osiągnąć obecne pozycje w hierarchii biznesowej. Można by rzec, że jest to pewnego rodzaju samospełniająca się przepowiednia: ci, którzy myślą analitycznie, osiągają sukcesy, co z kolei potwierdza wartość takiego podejścia w środowisku biznesowym. W świecie biznesu jest przekonanie, że w naszych mózgach toczy się nieustanna walka między sieciami analitycznymi a emocjonalnymi. Gdy jedna z nich jest aktywowana, druga jest tłumiona. Musisz wybierać, którą chcesz aktywizować. Wydaje się, że jest jedna dobra, a druga zła. Kluczem do maksymalizacji skuteczności jest wybór tej jednej, tej racjonalnej i obiektywnej – jest to niestety błędne przekonanie.

Emocje w Biznesie zyskały złą sławę. Jesteśmy uwarunkowani, aby wierzyć, że są one mniej uzasadnione niż myśli. Wszyscy znamy powiedzenie: „To nic osobistego, to tylko biznes„. To stwierdzenie sugeruje, że racjonalna logika zastępuje subiektywne emocje. Jednak emocje są częścią ludzkiego doświadczenia, i pomijanie ich przy podejmowaniu decyzji, osądach i interakcjach jest nie tylko niemożliwe, ale i nierozważne.

Emocje w Biznesie: Mad Men

Firmy były tradycyjnie prowadzone przez mężczyzn. Wystarczy spojrzeć na serial telewizyjny „Mad Men”. Widać w nim, jak bardzo kobiety były poniżane w miejscu pracy i ignorowane. Kobiety lepiej rozumieją swoje emocje niż mężczyźni. Mają tendencję do bycia bardziej empatycznymi, ale zbyt mało z nich zajmuje stanowiska kierownicze w biznesie. Możemy prowadzić wielką debatę na temat tego, czy jest to natura, czy wychowanie i/lub skutki społeczne, ale nie wchodźmy w to teraz.

Większość osób na wyższych stanowiskach w organizacjach ma 50-60 lat.  Takie osoby zostały wychowane na zasadzie „duzi chłopcy nie płaczą” i „bądź mężczyzną”.

Wielu liderów przyjmuje postawę:

„tłumimy emocje i wartości, by iść nieustępliwie naprzód”

czy

„przebijamy się przez przeciwności, by pokonać konkurencję”.

Dla takich osób szkolenia dotyczące emocji w biznesie mogą być obce. Decydują się na nie, ponieważ dział HR wpisał je w ich kalendarz lub otrzymali polecenie od zarządu, by rozwijać inteligencję emocjonalną, uznawaną za „umiejętność przyszłości”. W EI Expert wyróżniamy się tym, że przed przystąpieniem do szkoleń czy warsztatów przeprowadzamy diagnostykę inteligencji emocjonalnej uczestników. Dzięki temu jesteśmy w stanie zidentyfikować osoby, które potrzebują specjalnego podejścia, i dostosować do nich program. Nasze szkolenia mają na celu stopniowe wprowadzenie ich w świat emocji, ukazując, że mogą być one równie analityczne i konkretne jak liczby w biznesie. Aby jednak tak na nie patrzeć, trzeba posiadać odpowiednią wiedzę i umiejętności.

Chociaż ludzie mogą zgadzać się z koniecznością skupienia się na emocjach, często nie wiedzą, jak to zrobić. Coraz więcej osób zaczyna traktować emocje w biznesie jako istotny element. Dodatkowo nowe pokolenie pracowników zaczyna już wymagać liderów, którzy potrafią zaopiekować się emocjami w pracy.

Najnowsze badania potwierdzają, że emocje wpływają na nasze intencje i zachowania w połączeniu z procesami poznawczymi (Zigarmi, Galloway i Roberts, 2018). Ludzie dokonują jednoczesnej oceny sytuacji zarówno pod kątem poznawczym, jak i emocjonalnym. Innymi słowy, nasz umysł równocześnie przetwarza myśli i emocje, analizując, czy dana sytuacja jest pozytywna czy negatywna, a następnie decyduje, jak reagować. Z tych badań wynika, że:

• Poznanie i emocje nie są przez mózg traktowane jako dwa oddzielne procesy.

• Intencje wynikające z tego procesu oceny mają ogromny wpływ na zaangażowanie pracowników oraz wyniki biznesu.

Wyobraź sobie sytuację, w której osoba, która była dla Ciebie wielkim wsparciem emocjonalnym w biznesie (np. miałeś/aś możliwość swobodnej rozmowy), nagle zostaje zwolniona. Innym przykładem sytuacji wywołującej tzw. negatywne emocje może być przydzielenie Ci zadania, które, jak wiesz, prawdopodobnie nie przyniesie żadnych korzyści dla biznesu dla którego pracujesz. Jak się wtedy czujesz?

Takie sytuacje mogą wywołać między innymi emocje zmartwienia, frustracji czy gniewu. Są to negatywne emocje, które mogą prowadzić do poczucia zagrożenia, a w efekcie do mniejszego zaangażowania, niechęci do pomocy innym czy nawet rozważania odejścia z tego biznesu.

Konsekwencje tzw. negatywnych emocji są poważne. Wpływają one nie tylko na samopoczucie pracowników, ale również na wyniki finansowe przedsiębiorstwa. Myślę, że jasne jest że lepiej ograniczać negatywne emocje w pracy. Zajmijmy się jednak teraz emocjami pozytywnymi.

15-letnie badania dowodzą, że pozytywne emocje przyczyniają się do poczucia bezpieczeństwa, satysfakcji i wzrostu osiągnięć, nie mówiąc już o lepszym samopoczuciu pracowników (Fredrickson, 2013). Osoby, które doświadczają pozytywnych emocji w stosunku co najmniej 3:1, przeżywają efekt „poszerzania i budowania”. Oznacza to, że w ich głowach otwierają się drzwi do nowych możliwości, umiejętności, relacji z innymi i zdobywania wiedzy.

Skoro praca daje wiele okazji do przeżywania emocji, a decyzje pracowników są kierowane zarówno sercem, jak i rozumem, wszyscy powinniśmy zwracać na nie większą uwagę.

Emocje w biznesie: Od zrozumienia do efektywnego działania w 3 prostych krokach

Emocje w biznesie – krok 1

Nie oceniaj uczuć/emocji – przyjmuj je takimi, jakimi są, bez wydawania sądu. Zachowaj spokój wobec swoich emocji oraz emocji innych – postrzegaj je jako naturalne, a nie jako dobre czy złe. Powstrzymując się od natychmiastowych reakcji i osądów. Ustal zasadę, że emocje są akceptowane, ale pewne zachowania (np. wybuchy gniewu, przemoc czy obraźliwe słowa) są nie do przyjęcia.

Emocje w biznesie – krok 2

Zrób krok w tył i obserwuj. Dystansując się. To pomoże Ci zmniejszyć intensywność Twoich emocji. Dzięki temu zyskasz klarowność i perspektywę. Pisanie jest doskonałym narzędziem do analizy i refleksji nad naszymi uczuciami i emocjami. Pozwala na głębsze je zrozumienie. Staranne formułowanie myśli przynosi korzyści.

Emocje w biznesie – krok 3

Przeanalizuj swoje emocje. Zanim dojdziesz do tego punktu, ważne jest, abyś wykonał krok 1 i 2. Zgłębiając trudną emocję, bądź ciekawy jej natury. Nawet jeśli wydaje się, że wszystko jest jasne, możesz odkryć skomplikowane uczucia. Wykorzystaj te emocje jako źródło nauki.

Emocje w biznesie: Droga do lepszych decyzji i trwałych relacji

Poznanie, emocje i motywacja tworzą silny związek, kształtując sposób, w jaki ludzie doświadczają i reagują na różne sytuacje. Ignorowanie roli emocji w biznesie jest błędem, który może wpłynąć na relacje interpersonalne, długoterminowy sukces, lojalność pracowników i ich satysfakcję. Bez względu na to, czy jesteś liderem czy pracownikiem, Twoim zadaniem jest uznanie znaczenia emocji i kontrolowanie ich. Otworzy Ci to drogę do wykorzystywania emocji w podejmowaniu decyzji z większą pewnością, celowością i szerszą perspektywą.

Może też Cię zainteresować ten artykuł: Emocje w pracy: Czy naprawdę musisz je ukrywać? Odkryj historię Andrzeja

Emocje w Biznesie: Klucz do Sukcesu czy Pułapka? Bibliografia:

Fredrickson, B. L. (2013). Positive emotions broaden and build. In Advances in experimental social psychology (Vol. 47, pp. 1-53). Academic Press.

Zigarmi, D., Galloway, F. J., & Roberts, T. P. (2018). Work locus of control, motivational regulation, employee work passion, and work intentions: An empirical investigation of an appraisal model. Journal of Happiness Studies, 19, 231-256.