Czym jest inteligencja społeczna?

Czym jest inteligencja społeczna? Czym się różni od inteligencji emocjonalnej?

Kluczowa różnica między inteligencją społeczną a inteligencją emocjonalną polega na tym, że inteligencja społeczna to w zasadzie zdolność osoby do interakcji z innymi, podczas gdy inteligencja emocjonalna to zdolność osoby do percypowania, rozumienia i zarządzania emocjami własnymi i innych.

Czym jest inteligencja emocjonalna (EQ lub EI emotional intelligence)?

Inteligencja emocjonalna EQ to inteligentne wykorzystanie własnych emocji (Boyatzis i Sala, 2004). Jest to umiejętność rozumienia, zarządzania i wykorzystywania emocji – zarówno własnych, jak i innych. Korzystając z EQ, zyskujemy głębsze zrozumienie chwili obecnej i możemy podejmować lepsze decyzje w oparciu o ten wgląd. Osoby o wysokim poziomie EQ wykazują świadomość emocjonalną, stosują emocje do rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji oraz wykazują zdolność do zarządzania własnymi emocjami, a także emocjami innych ludzi. Dzięki EQ uwalniamy większy potencjał, aby rozwijać się w każdej sytuacji.

Czym jest inteligencja społeczna (SI lub SQ – social intelligence)?

Inteligencja społeczna z kolei jest koncepcją w zrozumieniu, w jaki sposób ludzie wchodzą ze sobą w interakcje. Obejmuje umiejętności takie jak empatia, świadomość emocji, zdolność do odnoszenia się do innych oraz zdolność rozpoznawania i reagowania w sposób przemyślany na złożone sytuacje społeczne. 

Inteligencję społeczną można przedstawić w 4 zasadach: 

1. szacunek dla innych, 
2. szanowanie różnych perspektyw, 
3. świadomość behawioralna  
4. skuteczne podejmowanie decyzji. 

Szacunek dla innych oznacza, że powinniśmy traktować każdego z godnością i szacunkiem, niezależnie od jego pochodzenia i przekonań. Obejmuje zrozumienie uczuć innych i okazywanie współczucia w razie potrzeby. 

Szanowanie różnych perspektyw oznacza uznanie, że każdy ma swoje unikalne spojrzenie na życie oparte na swoich doświadczeniach i perspektywach. Zachęca nas do otwartości i otwartości na nowe pomysły, jednocześnie wykazując uznanie dla różnych punktów widzenia. 

Świadomość behawioralna odnosi się do świadomości tego, w jaki sposób nasze działania mogą wpływać na osoby wokół nas, a także na nasze własne zachowanie w sytuacjach społecznych. Wymaga to uważności, samodyscypliny i chęci uczenia się na błędach. 

Wreszcie, skuteczne podejmowanie decyzji, odnosi się do zdolności do podejmowania rozsądnych decyzji opartych zarówno na faktach, jak i osobistych przekonaniach, przy jednoczesnym uwzględnieniu potencjalnych konsekwencji. Razem te cztery zasady tworzą podstawę inteligencji interpersonalnej, pozwalając nam tworzyć znaczące połączenia z innymi poprzez budowanie zaufania.

Przeczytaj także nasz artykuł o asertywności: Asertywność – co to znaczy być asertywnym?

Pojęcie inteligencji społecznej w nauce jest definiowane na różne sposoby. Przez wczesnych badaczy była definiowana jako zdolność do rozumienia i zarządzania ludźmi (Thorndike i Stein, 1937). Zgodnie z formułą “SPACE” inteligencja społeczna jest opisywana jako zestaw zachowań ( Albrecht, 2006): 

S (situational awareness) – oznacza świadomość sytuacyjną;

P (stands for presence) oznacza obecność; 

A  (indicates authenticity) oznacza autentyczność; 

C  (clarity) oznacza klarowność, 

E (Empathy) oznacza empatię.

Inteligencja społeczna – jak ją rozwijać?

Inteligencję społeczną (SQ lub SI) zdobywa się poprzez codzienne doświadczenia życiowe, zrozumienie różnych osobowości oraz uczenie się na sukcesach i porażkach. Ogólnie rzecz biorąc, nazywamy to “zdrowym rozsądkiem”. Czasami możemy również interpretować SQ jako umiejętność osoby, która potrafi dobrze dogadywać się ze społeczeństwem i pozyskiwać współpracę innych.

Inteligencja społeczna pomaga podejmować decyzje na przyszłość. Na przykład, wykorzystujesz swoją wiedzę i doświadczenie, aby poprawić swoją karierę. Innymi słowy, SQ pomaga nam przetrwać i osiągnąć sukces w naszym życiu.

Inteligencja społeczna (SQ) jest zasobem, który możemy rozwijać poprzez nasze codzienne interakcje i spotkania. Pozwala nam to na zrozumienie różnych osobowości oraz uzyskanie znaczących spostrzeżeń, które można wykorzystać do podejmowania mądrych decyzji na przyszłość. Dzięki SQ jesteśmy wyposażeni w odporność potrzebną do pewnego radzenia sobie z wyzwaniami życiowymi, a także umiejętność poruszania się w złożonych sytuacjach społecznych. 

Jaki jest związek między inteligencją społeczną, a inteligencją emocjonalną?

Howard Gardner zaproponował rozróżnienie między dwoma różnymi rodzajami inteligencji: inteligencją społeczną i inteligencją emocjonalną (Gardner i Hatchm, 1983). Podczas gdy to pierwsze odnosi się do naszych interakcji z innymi ludźmi, drugie odnosi się do naszego zrozumienia i przyjęcia naszych własnych uczuć i motywacji. 

U podstaw inteligencji emocjonalnej leży umiejętność rozpoznawania i reagowania na własne emocje, podczas gdy inteligencja społeczna wymaga wyostrzonego poczucia dynamiki interpersonalnej. Jak stwierdził profesor Howard Gardner, zdolności te – choć ściśle ze sobą powiązane – mają odrębny charakter. Inteligencja emocjonalna implikuje głębokie zrozumienie siebie, podczas gdy inteligencja społeczna wymaga lepszego zrozumienia innych. Poza rozpoznaniem własnych uczuć i uczuć naszych rówieśników, wykorzystanie tych umiejętności pozwala nam również lepiej ocenić nasze obecne kłopoty i rozwiązać problemy w przyszłość. 

Podsumowanie – inteligencja społeczna a inteligencja emocjonalna
Zarówno inteligencja społeczna, jak i inteligencja emocjonalna to kompetencje, które powinien posiadać osoba na co dzień pracująca z ludźmi a tym bardziej na stanowiskach kierowniczych. 

Kluczowa różnica według Gardnera  między inteligencją społeczną a inteligencją emocjonalną polega na tym, że inteligencja społeczna jest zasadniczo zdolnością osoby do interakcji z innymi, podczas gdy inteligencja emocjonalna jest zdolnością osoby do rozpoznawania własnych uczuć i uczuć innych. SQ pomaga podejmować decyzje dotyczące przyszłości, podczas gdy EQ pomaga podejmować decyzje dotyczące bieżącej sytuacji.

Inteligencja społeczna a inteligencja emocjonalna w nauce

Inteligencja społeczna według Brislin i jego zespołu (2006) wymaga umiejętności, które pozwalają “dogadać się” z innymi. Obejmuje umiejętności związane ze wszystkimi interakcjami społecznymi i odpowiednie działanie w tych interakcjach (Marlowe, 1986; Salovey i Mayer, 1990; Kaukiainen i in., 1999; Silvera i in., 2001; Brislin i in., 2006). Obejmuje ona posiadanie wiedzy na temat zasad społecznych i życia społecznego, dokładne odczytywanie sygnałów niewerbalnych, dekodowanie sytuacji społecznych, bycie elastycznym w różnych sytuacjach społecznych i bycie wrażliwym w złożonych sytuacjach (Fredakova i Jelenova, 2004). Jest to zdolność, która obejmuje aspekty interpersonalne (umiejętności społeczne, które wykorzystujemy w relacjach z innymi ludźmi) i intrapersonalne (umiejętności, które wykorzystujemy do rozpoznawania własnych uczuć i emocji) (Salovey i Mayer, 1990). 

Interpersonalne aspekty inteligencji społecznej obejmują:

• rozumienie uczuć, myśli lub zachowań innych osób (Marlowe, 1986; Salovey i Mayer, 1990; Silvera i in., 2001), 
• odczytywanie sygnałów niewerbalnych (Barnes i Sternberg, 1989; Freda´kova i Jelenova, 2004), 
• wykonywanie zadań interpersonalnych (Kaukiainen i in., 1999) 
• oraz optymalne działanie w danej sytuacji (Marlowe, 1986; Salovey i Mayer, 1990; Silvera i in., 2001). 

Intrapersonalne komponenty inteligencji społecznej obejmują: 

• rozumienie własnych myśli (Marlowe, 1986) 
• dekodowanie informacji społecznych (Freda´kova i Jelenova, 2004). 

Inteligencja społeczna ma komponenty (Bjorkqvist, 2007):

• percepcyjne, 
• poznawczo-analityczne 
• behawioralne 

Inteligencja społeczna to konstrukt, który koncentruje się na umiejętnościach społecznych, takich jak: udane interakcje z innymi oraz bycie inteligentnym w relacjach (Hopkins i Bilimoria, 2008). Niektórzy przyznają, że inteligencja społeczna jest złożona (Frederiksen i in., 1984) i potencjalnie obejmuje inne bardziej specyficzne inteligencje, takie jak inteligencja kulturowa  i inteligencja emocjonalna. Te inteligencje są niezbędne do udanych interakcji społecznych. Jednak przez niektórych badaczy inteligencja społeczna różni się od każdej z nich, ponieważ nie wszystkie interakcje społeczne wymagają umiejętności inteligencji kulturowej  i inteligencji emocjonalnej, ale wszystkie umiejętności inteligencji kulturowej i inteligencji emocjonalnej są aspektami bycia inteligentnym społecznie (Crowne, 2009). 

model relacji między inteligencją społeczną, inteligencją kulturową i inteligencją emocjonalną. (Crowne, 2009).

Czym jest inteligencja kulturowa?

Inteligencja kulturowa CQ to inteligentne wykorzystanie informacji kulturowych.  Inteligencja kulturowa jest definiowana jako “zdolność jednostki do skutecznego funkcjonowania i zarządzania w środowiskach zróżnicowanych kulturowo” (Ang et al., 2006) Osoba o wysokiej inteligencji kulturowej może wyodrębnić z zachowania danej osoby/grupy cechy uniwersalne (często występujące u wszystkich ludzi),  specyficzne dla osoby/grupy oraz te które nie są ani uniwersalne ani specyficzne. Ten rozległy obszar leżący pomiędzy zrachowaniami uniwersalnymi i specyficznymi możemy nazwać kulturowym.

Chociaż koncepcja inteligencji kulturowej jest stosunkowo nowa, obejmuje ona skuteczną interakcję między kulturami. Aby ta skuteczna interakcja miała miejsce, jednostki muszą rozpoznawać sygnały kulturowe, zdobywać wiedzę kulturową, rozumieć kulturowe implikacje swoich interakcji i skutecznie zachowywać się w innych kulturach. Umiejętności SI, EI i CQ są ważne w świecie biznesu. Pracownik powinien rozumieć, jak skutecznie wchodzić w interakcje ze współpracownikami, menedżer musi rozumieć, jak wykorzystywać emocje do motywowania podwładnych, a przedstawiciel powinien być w stanie interpretować sygnały kulturowe podczas obsługi klienta z innej kultury. Zrozumienie, w jaki sposób są one podobne, a jednocześnie różne, powinno pomóc menedżerom w wielu obszarach, takich jak programy szkoleniowe, rozwój przywództwa i budowanie zespołu.

Zobacz też: Niewidzialne koszty niskiej inteligencji emocjonalnej w biznesie.

Perspektywa praktyków, a inteligencją społeczna kulturowa i emocjonalna

Z perspektywy praktyków model integracyjny trzech inteligencji (społecznej, kulturowej i emocjonalnej) może przynieść wiele korzyści. Organizacje stały się dość zainteresowane mierzeniem i rozwijaniem pracowników w zakresie tych inteligencji, ponieważ niektóre z nich zostały powiązane z takimi pozytywnymi wynikami, jak:

• przywództwo (Kobe i in., 2001; Wong i Law, 2002; Zaccaro i in., 2002; Caruso i in., 2002), 
• pozytywne nastawienie do pracy (Carmeli, 2003) 
• satysfakcja z wartości organizacyjnych (Zadel, 2008). 

Zatem zrozumienie powiązań między inteligencją społeczną, kulturową i emocjonalną pozwoli organizacjom lepiej rozpoznać, jak skutecznie zarządzać swoimi pracownikami i relacjami z klientami. Wpłynie to również na sposób oceny pracowników pod kątem tych umiejętności.

Czym jest inteligencja społeczna? Czym się różni od inteligencji emocjonalnej? – bibliografia

Albrecht, K. (2006). Social intelligence: The new science of success. John Wiley & Sons.

Ang, S., Van Dyne, L. & Koh, C. (2006). Personality correlates of the four factor model of cultural intelligence. Group & Organization Management, 31(1): 100–123. 

Ang, S., Van Dyne, L., Koh, C., Ng, K. Y., Templer, K. J., Tay, C., & Chandrasekar, N. A. (2007). Cultural intelligence: Its measurement and effects on cultural judgment and decision making, cultural adaptation and task performance. Management and organization review, 3(3), 335-371.

Barnes, M.L. & Sternberg, R.J. (1989). Social intelligence and decoding of nonverbal cues. Intelligence, 13(3): 263–287. 

Bjorkqvist, K. (2007). Empathy, social intelligence and aggres- sion in adolescent boys and girls. In T. Farrow and P. Woodruff (Ed), Empathy in mental illness, 76–88. New York: Cambridge University Press. 

Brislin, R., Worthley, R. & Macnab, B. (2006). Cultural intelligence: Understanding behaviors that serve people’s goals. Group & Organization Management, 31(1): 40–55. 

Carmeli, A. (2003). The relationship between emotional intelligence and work attitudes, behavior and outcomes: An examination among senior managers. Journal of Managerial Psychology, 18(8): 788–813. 

Caruso, D.R., Mayer, J.D., Salovey, P., Riggio, R.E., Murphy, S.E. & Pirozzolo, F.J. (Eds) (2002). Emotional intelligence and emotional leadership. LEA’s organization and management series. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Publishers. 

Crowne, K. A. (2009). The relationships among social intelligence, emotional intelligence and cultural intelligence. Organization Management Journal, 6(3), 148-163.

emotional intelligence. Studia Psychologica, 46(4): 291–295. Frederiksen, N., Carlson, S. & Ward, W.C. (1984). The place of social intelligence in a taxonomy of cognitive abilities. 

Freda ́kova ́ , D. & Jelenova ́ , I. (2004). Correlates of social and 

Frederiksen, N., Carlson, S. & Ward, W.C. (1984). The place of social intelligence in a taxonomy of cognitive abilities.  Intelligence, 8(4): 315–337.

Gardner, H., & Hatch, T. (1989). Educational implications of the theory of multiple intelligences. Educational researcher, 18(8), 4-10.

Hopkins, M.M. & Bilimoria, D. (2008). Social and emotional competencies predicting success for male and female execu-tives. Journal of Management Development, 27(1): 13–35. 

Intelligence, 8(4): 315–337.

Kaukiainen, A., Bjoerkqvist, K., Lagerspetz, K., Oesterman, K., Salmivalli, C., Rothberg, S. & Ahlbom, A. (1999). The relationships between social intelligence, empathy, and three types of aggression. Aggressive Behavior, 25: 81–89. 

Kobe, L.M., Reiter-Palmon, R. & Rickers, J.D. (2001). Self- reported leadership experiences in relation to inventoried social and emotional intelligence. Current Psychology: Devel- opmental, Learning, Personality, Social, 20(2): 154–163. 

Marlowe, H.A. (1986). Social intelligence: Evidence for multi- dimensionality and construct independence. Journal of Educa- tional Psychology, 78(1): 52–58. 

Salovey, P. & Mayer, J.D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition & Personality, 9(3): 185–211. 

Silvera, D.H., Martinussen, M. & Dahl, T.I. (2001). The Tromso social intelligence scale, a self-report measure of social intelligence. Scandinavian Journal of Psychology 42: 313–319. 

Thorndike, R. L., & Stein, S. (1937). An evaluation of the attempts to measure social intelligence. Psychological Bulletin, 34(5), 275.

Wong, C.-S. & Law, K.S. (2002). The effects of leader and follower emotional intelligence on performance and attitude: An exploratory study. Leadership Quarterly, 13(3): 243–274. 

Zaccaro, S.J., Riggio, R.E., Murphy, S.E. & Pirozzolo, F.J. (Eds) (2002). Organizational leadership and social intelligence. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Publishers. 

Zadel, A. (2008). Do emotionally intelligent leaders have more satisfied employees? International Journal of Management & Enterprise Development, 5(5): 590–608.